چرا بعد از لیزر پوست دچار لکه‌های قهوه‌ای می‌شود؟

پس از لیزر پوست بعضی افراد به‌ویژه با پوست‌های تیره‌تر یا سابقه حساسیت پوستی ممکن است دچار لکه‌های قهوه‌ای شوند. این لکه‌ها معمولاً نتیجه واکنش پوست به حرارت لیزر است؛ لیزر به عمق پوست نفوذ کرده و ممکن است باعث التهاب و تحریک سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت‌ها) شود. اگر مراقبت‌های بعد از لیزر مثل دوری از نور خورشید یا استفاده منظم از ضدآفتاب رعایت نشود احتمال بروز این عارضه بیشتر خواهد شد.
لکه‌های قهوه‌ای پس از لیزر معمولاً به نام هیپرپیگمانتاسیون شناخته می‌شوند و عوامل مؤثر شامل نوع دستگاه لیزر، شدت تنظیمات، نوع پوست، سابقه بیماری‌های پوستی (مثل لک صورت یا آکنه) و مراقبت‌های قبل و بعد از درمان هستند. در بیشتر موارد این لکه‌ها به مرور زمان و با مراقبت صحیح کمرنگ می‌شوند؛ اما در بعضی افراد باقی می‌مانند و نیاز به درمان‌های تکمیلی (مثل کرم‌های روشن‌کننده یا روش‌های درمانی دیگر) دارند. رعایت توصیه پزشک و انتخاب مرکز معتبر نقش کلیدی در پیشگیری دارد.

رنگ پایه پوست: پوست‌های سبزه یا تیره بیشتر مستعد تولید ملانین اضافی پس از التهاب ناشی از لیزر هستند که این باعث افزایش احتمال لکه قهوه‌ای می‌شود.
سابقه لک یا کک‌ومک: افراد با سابقه مشکلات رنگ‌دانه‌ای پوستی مانند ملاسما یا کک‌ومک پس از لیزر واکنش شدیدی به آسیب نشان داده و احتمال ایجاد لکه قهوه‌ای در آن‌ها بالا می‌رود.
قرارگیری در معرض نور آفتاب: تابش مستقیم نور خورشید پس از انجام لیزر فعالیت رنگ‌دانه‌سازی پوست را تحریک کرده و ریسک لکه قهوه‌ای را به شدت افزایش می‌دهد.
اپراتور یا دستگاه نامناسب: انجام لیزر توسط اپراتور غیرمتخصص یا با دستگاه‌های غیر استاندارد، موجب آسیب غیرضروری به پوست و بالا رفتن احتمال بروز لکه می‌گردد.
عدم رعایت مراقبت‌های بعد لیزر: بی‌توجهی به ضدآفتاب و نکات بهداشتی پس از لیزر التهاب و تولید ملانین را بیشتر کرده و احتمال هایپرپیگمانتاسیون را افزایش می‌دهد.
مصرف دارو یا محصولات حساس‌کننده: داروهای خاص یا کرم‌های لایه‌بردار پوست را به نور حساس‌تر کرده و پس از لیزر باعث افزایش ریسک لکه قهوه‌ای می‌شوند.
سن بالا و کاهش بازسازی پوست: در افراد مسن‌تر توانایی ترمیم پوست کمتر است و همین امر احتمال باقی‌ماندن یا تشدید لکه‌های قهوه‌ای بعد لیزر را افزایش می‌دهد.

بله نوع لیزر کاملاً در بروز لکه‌های قهوه‌ای بعد از درمان پوستی مؤثر است.
دستگاه‌های لیزر با طول موج، قدرت انرژی و تکنولوژی متفاوت، میزان آسیب و تحریک سلول‌های ملانوسیت را تعیین می‌کنند؛ لیزرهای غیر استاندارد یا بدون قابلیت خنک‌‌کنندگی می‌توانند باعث تولید بیش از حد ملانین و افزایش ریسک هایپرپیگمانتاسیون شوند در حالی که مدل‌های پیشرفته و متناسب با نوع پوست احتمال این عارضه را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند.
تفاوت در طول موج و تکنولوژی دستگاه: لیزرهایی مثل الکساندرایت و دایود برای پوست روشن مناسب‌ترند اما در پوست‌های تیره‌تر تحریک بیشتری ایجاد کرده و باعث افزایش ریسک لکه قهوه‌ای می‌شوند در حالی که ND:YAG برای پوست تیره ایمن‌تر است.
وجود یا عدم وجود سیستم خنک‌کننده: دستگاه‌های دارای سیستم خنک‌کننده با جلوگیری از داغ شدن پوست احتمال التهاب و تحریک ملانوسیت‌ها را کاهش داده و ریسک هایپرپیگمانتاسیون را کمتر می‌کنند.
دقت تنظیمات انرژی و شدت تابش: انتخاب تنظیمات نامناسب یا انرژی زیاد آسیب غیر ضروری به پوست وارد می‌کند و واکنش شدید ملانین‌سازی ایجاد شده و خطر لکه قهوه‌ای بالا می‌رود.
تطابق دستگاه با تیپ پوستی فرد: استفاده از لیزر مخصوص پوست روشن برای افراد با پوست تیره یا برعکس، واکنش التهابی پوست و احتمال هایپرپیگمانتاسیون را بسیار بیشتر می‌کند.
تجربه و مهارت اپراتور: حتی با بهترین دستگاه‌ها در صورت نبود تخصص اپراتور احتمال عوارضی مانند لکه قهوه‌ای افزایش چشمگیری می‌یابد چون تنظیمات مناسب با ویژگی فردی رعایت نمی‌شود.

نقش مراقبت‌های قبل و بعد از لیزر در پیشگیری از ایجاد عارضه‌هایی مانند لکه‌های قهوه‌ای بسیار حیاتی است و رعایت این مراقبت‌ها می‌تواند تفاوت چشمگیری در سلامت و ظاهر پوست ایجاد کند. اهمیت مراقبت‌های لیزر شامل موارد زیر است:
آماده‌سازی مناسب پوست پیش از لیزر: استفاده نکردن از داروها یا کرم‌های حساس‌کننده و اجتناب از برنزه کردن یا لایه‌برداری شیمیایی پیش از انجام لیزر پوست را در وضعیت ایمن‌تری برای دریافت اشعه و کاهش ریسک لکه قرار می‌دهد.
پرهیز جدی از تماس با نور خورشید: خودداری از قرار گرفتن در معرض آفتاب حداقل دو هفته قبل و چند هفته بعد از لیزر سبب پیشگیری از تحریک ملانوسیت‌ها و کاهش چشمگیر احتمال بروز لکه قهوه‌ای می‌شود.
استفاده منظم از ضدآفتاب پس از لیزر: مصرف روزانه ضدآفتاب با عیار حفاظتی بالا (SPF ۳۰ یا بیشتر) در تمامی ساعات روز اصلی‌ترین راه جلوگیری از تحریک پوست و تولید رنگدانه اضافی پس از لیزر است.
مرطوب‌سازی و جلوگیری از تحریک پوست: استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده و مرطوب‌کننده، پرهیز از کندن یا خاراندن محل لیزر شده و خودداری از استفاده محصولات تحریک‌کننده، آسیب را به حداقل می‌رساند و التیام را سرعت می‌بخشد.
رعایت دقیق توصیه‌های پزشک: دنبال کردن دقیق دستورات پزشک از جمله مصرف داروها، پرهیزهای لازم و ویزیت‌های پیگیرانه سهم ویژه‌ای در کاهش عوارض از جمله لکه قهوه‌ای و تسریع روند بهبودی دارد.

خیر، لکه‌های قهوه‌ای پس از لیزر در اکثر موارد دائمی نیستند؛ این لکه‌ها (هایپرپیگمانتاسیون) معمولاً در اثر تحریک سلول‌های ملانوسیت و تولید بیش‌ازحد ملانین به‌صورت واکنش التهابی ایجاد می‌شوند اما با رعایت مراقبت‌های صحیح و استفاده منظم از ضدآفتاب و محصولات ترمیم‌کننده همراه با دستور پزشک روند بهبودی طی چند هفته تا چند ماه حاصل می‌شود و اغلب لکه‌ها به‌تدریج کمرنگ یا حتی محو خواهند شد.
با این حال اگر عوامل خطر نادیده گرفته شوند یا پوست التهاب شدیدی را تجربه کند و فرد در گروه‌های پرخطر باشد (مانند پوست‌های تیره یا افراد با سابقه ملاسما) امکان ماندگاری طولانی‌تر یا حتی دائمی شدن لکه وجود دارد اما این حالت نسبتاً نادر است و با مراقبت حرفه‌ای و مداخلات پزشکی (مثل کرم‌های ضدلک و لیزر مجدد یا پیلینگ شیمیایی) قابل کنترل و رفع خواهد بود.
با لیزر موهای زائد در جنوب تهران می‌توانید پوستی صاف و روشن و بدون موهای ناخواسته داشته باشید به‌شرط آنکه این کار در محیطی تخصصی با تجهیزات استاندارد و زیر نظر پزشک انجام شود. استفاده از دستگاه‌های جدید لیزر با تنظیمات متناسب برای هر نوع پوست نه‌تنها حذف دائم موها را ممکن می‌سازد بلکه احتمال بروز التهاب یا لکه‌های پوستی بعد از درمان را نیز کاهش می‌دهد.

ضدآفتاب با SPF بالا: مصرف مداوم و صحیح ضدآفتاب قوی اصلی‌ترین عامل جلوگیری از تشدید و درمان تدریجی لکه‌های قهوه‌ای پس از لیزر است.
کرم ضدلک (هیدروکینون، آربوتین): استفاده موضعی از این کرم‌ها با کنترل سنتز ملانین به مرور لکه‌ها را کمرنگ می‌کند و باید تحت نظر پزشک باشد.
لایه‌بردار شیمیایی ملایم: مصرف دوره‌ای اسید گلیکولیک یا لاکتیک سلول‌های رنگدانه‌ای سطحی را حذف کرده و به تسریع بهبود لکه کمک می‌نماید.
درمان تخصصی مثل مزوتراپی یا میکرونیدلینگ: این روش‌ها بازسازی سلولی و تنظیم رنگدانه را در پوست‌های مقاوم و لکه‌های شدید سرعت می‌بخشند.
لیزر فرکشنال یا پالس کم شدت: در موارد مقاوم لیزر مجدد با تنظیمات خاص زیر نظر متخصص به رفع لکه و هماهنگی رنگ پوست کمک می‌کند.
مرطوب‌سازی و ضد التهاب: مصرف کرم‌های ترمیم‌کننده و ضد التهاب تحریک سلولی را کم و روند ترمیم را تسهیل می‌کند.
صبوری و پیگیری درمان: درمان کامل زمان‌بر بوده و رعایت مستمر توصیه‌های پزشک برای رفع کامل و ایمن لکه‌ها ضروری است.

برخورد با لکه‌های قهوه‌ای پس از لیزر کاملاً وابسته به نوع پوست، سابقه بیماری‌های رنگدانه‌ای، کیفیت دستگاه و تخصص اپراتور و مهم‌تر از همه رعایت دقیق مراقبت‌های قبل و بعد از درمان است. اگرچه بروز این لکه‌ها در افراد مستعد پدیده‌ای طبیعی و اکثراً گذراست، مدیریت صحیح با انتخاب مرکز معتبر، استفاده منظم از ضدآفتاب و دنبال‌کردن توصیه‌های تخصصی، می‌تواند احتمال و شدت هیپرپیگمانتاسیون را به حداقل برساند و روند بهبود پوست را تسریع کند. در صورت پایداری یا شدت لکه‌ها، روش‌های درمانی متنوع تحت نظر پزشک قابل اجراست و اغلب نتایج موفقیت‌آمیزی به‌دنبال دارد؛ بنابراین آگاهی و مراقبت حرفه‌ای کلید حفظ سلامت و شادابی پوست پس از لیزر خواهد بود. در نهایت باید گفت که ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی پوست بعد از لیزر مسئله‌ای قابل کنترل و درمان است؛ در صورتی که لیزر توسط متخصصان مجرب و در شرایط استاندارد انجام شود احتمال بروز این عوارض به حداقل می‌رسد. در مرکز کهربا بهترین کلینیک زیبایی در جنوب تهران با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌های لیزر و تیم پزشکان با‌تجربه، تمام مراحل درمان و مراقبت‌های پوستی با دقت و ایمنی بالا انجام می‌شود. برای مشاوره یا رزرو نوبت کافیست با شماره 09395192527 تماس بگیرید یا از دکمه دریافت نوبت استفاده کنید.

منابع
michelegreenmd.com
naderm.com
1aesthetics.com